Bạn đã bao giờ rơi vào tình huống này chưa? Một ngày đẹp trời, bạn nghe được một giai điệu cực kỳ "dính" và muốn chơi lại ngay lập tức. Nhưng khi nhận ra mình không biết hợp âm, bạn lên mạng tìm tab/sheet nhạc... và không thấy gì cả. Bạn thử dùng những hợp âm mình đã biết nhưng đánh mãi vẫn "trật lất".

Bạn cảm thấy bế tắc và tự hỏi: "Tại sao người ta có thể nghe ra hợp âm mà mình lại không? Mình thiếu kỹ năng gì sao?"

Đúng vậy. Vấn đề duy nhất bạn đang thiếu hoặc yếu chính là cảm âm, và cụ thể hơn là cảm âm tương đối.

🎵 Cảm Âm Là Gì?

Nói một cách đơn giản, cảm âm chính là sự cảm nhận về âm thanh. Bất kỳ âm thanh nào chúng ta nghe được đều bao gồm 4 yếu tố:

1. Cao độ: Độ cao hay thấp của âm thanh.
2. Trường độ: Độ dài hay ngắn của âm thanh.
3. Cường độ: Độ lớn hay nhỏ của âm thanh.
4. Âm sắc: Sự khác biệt đặc trưng của âm thanh (ví dụ: tiếng piano khác tiếng guitar).

Trong âm nhạc, cảm âm được chia thành hai loại chính: cảm âm tuyệt đối và cảm âm tương đối.

🎧 Cảm Âm Tuyệt Đối vs. Cảm Âm Tương Đối

Cảm Âm Tuyệt Đối (Perfect Pitch)

Đây là khả năng nhận diện chính xác cao độ của một nốt nhạc vang lên (kể cả khi vang lên đồng thời) mà không cần bất kỳ âm thanh tham chiếu nào.

Nếu khả năng cảm nhận về trường độ, cường độ và âm sắc có thể học được, thì cảm âm tuyệt đối về cao độ gần như là một khả năng "trời ban". Những người nổi tiếng có khả năng này là ca sĩ Charlie Puth hay cậu bé Evan Le.

Cảm Âm Tương Đối (Relative Pitch)

Đây chính là khả năng mà bản thân mình và tất cả các bạn đều có và có thể luyện tập được.

Cảm âm tương đối là khả năng chúng ta vẫn nhận diện được chính xác cao độ của các nốt nhạ

Bạn đã bao giờ rơi vào tình huống này chưa? Một ngày đẹp trời, bạn nghe được một giai điệu cực kỳ "dính" và muốn chơi lại ngay lập tức. Nhưng khi nhận ra mình không biết hợp âm, bạn lên mạng tìm tab/sheet nhạc... và không thấy gì cả. Bạn thử dùng những hợp âm mình đã biết nhưng đánh mãi vẫn "trật lất".

Bạn cảm thấy bế tắc và tự hỏi: "Tại sao người ta có thể nghe ra hợp âm mà mình lại không? Mình thiếu kỹ năng gì sao?"

Đúng vậy. Vấn đề duy nhất bạn đang thiếu hoặc yếu chính là cảm âm, và cụ thể hơn là cảm âm tương đối.

🎵 Cảm Âm Là Gì?
Nói một cách đơn giản, cảm âm chính là sự cảm nhận về âm thanh. Bất kỳ âm thanh nào chúng ta nghe được đều bao gồm 4 yếu tố:

Cao độ: Độ cao hay thấp của âm thanh.
Trường độ: Độ dài hay ngắn của âm thanh.
Cường độ: Độ lớn hay nhỏ của âm thanh.
Âm sắc: Sự khác biệt đặc trưng của âm thanh (ví dụ: tiếng piano khác tiếng guitar).
Trong âm nhạc, cảm âm được chia thành hai loại chính: cảm âm tuyệt đối và cảm âm tương đối.

🎧 Cảm Âm Tuyệt Đối vs. Cảm Âm Tương Đối
Cảm Âm Tuyệt Đối (Perfect Pitch)
Đây là khả năng nhận diện chính xác cao độ của một nốt nhạc vang lên (kể cả khi vang lên đồng thời) mà không cần bất kỳ âm thanh tham chiếu nào.

Nếu khả năng cảm nhận về trường độ, cường độ và âm sắc có thể học được, thì cảm âm tuyệt đối về cao độ gần như là một khả năng "trời ban". Những người nổi tiếng có khả năng này là ca sĩ Charlie Puth hay cậu bé Evan Le.

Cảm Âm Tương Đối (Relative Pitch)
Đây chính là khả năng mà bản thân mình và tất cả các bạn đều có và có thể luyện tập được.

Cảm âm tương đối là khả năng chúng ta vẫn nhận diện được chính xác cao độ của các nốt nhạc, nhưng cần có một đơn vị để so sánh (âm thanh tham chiếu). Đơn vị đó có thể là tiếng đàn piano, guitar, âm thoa (thường là nốt La 440Hz), hoặc bất kỳ nhạc cụ nào bạn có.

Đây chính là chìa khóa để bạn "dịch" được giai điệu và hợp âm mình nghe thấy.

🚀 3 Bước Luyện Tập Cảm Âm Tương Đối Đơn Giản Tại Nhà
Vì cảm âm tương đối hoàn toàn có thể luyện tập được, Oro Music Class xin gửi đến các bạn cách đơn giản nhất để bắt đầu ngay tại nhà.

Lưu ý quan trọng: Trong suốt quá trình luyện tập, bạn phải luôn có một cây đàn (piano hoặc guitar) bên cạnh. Điều này để đảm bảo việc tập luyện của bạn không bị "trật cao độ". Chúng ta rất dễ rơi vào tình huống lúc đầu đọc đúng nốt Đô, nhưng một lúc sau lại đọc thành một nốt khác mà không nhận ra.

Bước 1: Xác định nốt gốc và các nốt lân cận
Chúng ta sẽ bắt đầu bằng việc xác định một nốt làm điểm tựa (gốc). Ví dụ, ta chọn nốt Đô (C).

Từ nốt Đô này, bạn hãy đàn và hát các nốt khác trong thang âm Đô trưởng (C Major) để làm quen với "khoảng cách" (quãng) giữa các nốt.

Đàn nốt Đô (C) -> Hát nốt Đô (C)
Đàn nốt Đô (C), nốt Mi (E) -> Hát nốt Đô-Mi (C) (E)
Đàn nốt Đô (C), nốt Pha (F) -> Hát nốt Đô-Pha (C) (F)
Tiếp tục với: Đô-Son (C)-(G), Đô-La (C)-(A), Đô-Si (C)-(B), Đô-Đố (C)-(C) (quãng 8)
Bước 2: Xây dựng Hợp Âm Ba (Triads)
Từ những nốt đơn lẻ ở Bước 1, chúng ta bắt đầu dựng nên các hợp âm ba (triads) - nền tảng của mọi hợp âm. Vẫn bắt đầu từ vị trí Đô:

Hợp âm Đô Trưởng (C): Đàn và hát các nốt Đô - Mi - Son
Hợp âm Rê Thứ (Dm): Đàn và hát Rê - Fa - La
Tiếp tục tương tự với các hợp âm còn lại trong giọng Đô trưởng: Mi Thứ (Em), Fa Trưởng (F), Son Trưởng (G), La Thứ (Am), và Si Bán Giảm (Bdim).
Hãy luyện tập để tai của bạn quen với "màu sắc" của hợp âm trưởng (vui tươi) và hợp âm thứ (buồn hơn).

Bước 3: Xây dựng Hợp Âm Bốn Bè (Hợp Âm 7)
Từ các hợp âm ba, chúng ta mở rộng lên các hợp âm bốn bè (thường là các hợp âm 7) để tạo ra màu sắc phức tạp và phong phú hơn.

Ví dụ với nốt Đô, ta dựng nên Hợp âm Đô Major7 (Cmaj7): Đàn và hát Đô - Mi - Son - Si.
Bạn có thể tiếp tục với các hợp âm 7 khác như Rê Thứ 7 (Dm7), Son 7 (G7), v.v.
Mục tiêu của 3 bước này là giúp tai của bạn hình thành một "thư viện" về mối quan hệ cao độ giữa các nốt và màu sắc của các hợp âm.

🧠 "Đô Dịch Chuyển" (Movable Do): Bí Quyết Đơn Giản Hóa Mọi Giọng
Một trong những công cụ luyện tập cảm âm tương đối hiệu quả nhất là phương pháp "Đô Dịch Chuyển".

Cách hoạt động: Chúng ta sử dụng 7 nốt nhạc cơ bản (Đô, Rê, Mi, Pha, Son, La, Si) để gọi tên cao độ của tất cả các giọng, thay vì phải nhớ tên nốt tuyệt đối của chúng.

Tại sao phải dùng cách này?

Đơn giản: Ai cũng nhớ 7 nốt nhạc cơ bản này.
Tránh hóa biểu phức tạp: Ví dụ, giọng Rê Giáng Trưởng (Db) có tới 5 dấu giáng (Bb, Eb, Ab, Db, Gb). Nếu xướng âm (hát đúng tên nốt) là "Rê giáng - Fa - La giáng", nó sẽ rất khó khăn và dễ sai cho người không có cảm âm tuyệt đối.
Tập trung vào "tương quan": Thay vì thế, với "Đô Dịch Chuyển", ta coi nốt Rê Giáng (Db) chính là nốt "Đô" mới. Và chúng ta chỉ cần hát "Đô - Mi - Son" (tương ứng Rê giáng - Fa - La giáng). Não của bạn sẽ ngay lập tức nhận ra đây là một hợp âm trưởng, bất kể nó nằm ở giọng nào.
Lưu ý: Chúng ta chỉ sử dụng "Đô Dịch Chuyển" như một công cụ làm đơn giản hóa quá trình luyện tập xướng âm và ghi nhớ mối tương quan giữa các nốt. Đây không phải là cách chính thức để thay thế cho việc học lý thuyết âm nhạc và hóa biểu của các giọng khác.

Kết Luận
Ba bước đơn giản và phương pháp "Đô Dịch Chuyển" ở trên liệu đã đủ giúp bạn cảm thấy việc luyện tập cảm âm tương đối không còn quá xa vời?

Oriole Music Class hy vọng qua bài viết này, bạn đã hiểu rõ hơn về cảm âm để có thể ứng dụng ngay vào quá trình tập luyện âm nhạc của mình. Việc nghe ra hợp âm không phải là năng khiếu "trời ban", mà là một kỹ năng có thể rèn luyện qua từng ngày.

Chơi nhạc bạn đam mê theo cách có hiểu biết!

c, nhưng cần có một đơn vị để so sánh (âm thanh tham chiếu). Đơn vị đó có thể là tiếng đàn piano, guitar, âm thoa (thường là nốt La 440Hz), hoặc bất kỳ nhạc cụ nào bạn có.

Đây chính là chìa khóa để bạn "dịch" được giai điệu và hợp âm mình nghe thấy.

🚀 3 Bước Luyện Tập Cảm Âm Tương Đối Đơn Giản Tại Nhà

Vì cảm âm tương đối hoàn toàn có thể luyện tập được, Oro Music Class xin gửi đến các bạn cách đơn giản nhất để bắt đầu ngay tại nhà.

Lưu ý quan trọng: Trong suốt quá trình luyện tập, bạn phải luôn có một cây đàn (piano hoặc guitar) bên cạnh. Điều này để đảm bảo việc tập luyện của bạn không bị "trật cao độ". Chúng ta rất dễ rơi vào tình huống lúc đầu đọc đúng nốt Đô, nhưng một lúc sau lại đọc thành một nốt khác mà không nhận ra.

Bước 1: Xác định nốt gốc và các nốt lân cận

Chúng ta sẽ bắt đầu bằng việc xác định một nốt làm điểm tựa (gốc). Ví dụ, ta chọn nốt Đô (C).

Từ nốt Đô này, bạn hãy đàn và hát các nốt khác trong thang âm Đô trưởng (C Major) để làm quen với "khoảng cách" (quãng) giữa các nốt.

• Đàn nốt Đô (C) -> Hát nốt Đô (C)
• Đàn nốt Đô (C), nốt Mi (E) -> Hát nốt Đô-Mi (C) (E)
• Đàn nốt Đô (C), nốt Pha (F) -> Hát nốt Đô-Pha (C) (F)
• Tiếp tục với: Đô-Son (C)-(G), Đô-La (C)-(A), Đô-Si (C)-(B), Đô-Đố (C)-(C) (quãng 8)

Bước 2: Xây dựng Hợp Âm Ba (Triads)

Từ những nốt đơn lẻ ở Bước 1, chúng ta bắt đầu dựng nên các hợp âm ba (triads) - nền tảng của mọi hợp âm. Vẫn bắt đầu từ vị trí Đô:

• Hợp âm Đô Trưởng (C): Đàn và hát các nốt Đô - Mi - Son
• Hợp âm Rê Thứ (Dm): Đàn và hát Rê - Fa - La
• Tiếp tục tương tự với các hợp âm còn lại trong giọng Đô trưởng: Mi Thứ (Em), Fa Trưởng (F), Son Trưởng (G), La Thứ (Am), và Si Bán Giảm (Bdim).

Hãy luyện tập để tai của bạn quen với "màu sắc" của hợp âm trưởng (vui tươi) và hợp âm thứ (buồn hơn).

Bước 3: Xây dựng Hợp Âm Bốn Bè (Hợp Âm 7)

Từ các hợp âm ba, chúng ta mở rộng lên các hợp âm bốn bè (thường là các hợp âm 7) để tạo ra màu sắc phức tạp và phong phú hơn.

• Ví dụ với nốt Đô, ta dựng nên Hợp âm Đô Major7 (Cmaj7): Đàn và hát Đô - Mi - Son - Si.
• Bạn có thể tiếp tục với các hợp âm 7 khác như Rê Thứ 7 (Dm7), Son 7 (G7), v.v.

Mục tiêu của 3 bước này là giúp tai của bạn hình thành một "thư viện" về mối quan hệ cao độ giữa các nốt và màu sắc của các hợp âm.

🧠 "Đô Dịch Chuyển" (Movable Do): Bí Quyết Đơn Giản Hóa Mọi Giọng

Một trong những công cụ luyện tập cảm âm tương đối hiệu quả nhất là phương pháp "Đô Dịch Chuyển".

Cách hoạt động: Chúng ta sử dụng 7 nốt nhạc cơ bản (Đô, Rê, Mi, Pha, Son, La, Si) để gọi tên cao độ của tất cả các giọng, thay vì phải nhớ tên nốt tuyệt đối của chúng.

Tại sao phải dùng cách này?

1. Đơn giản: Ai cũng nhớ 7 nốt nhạc cơ bản này.
2. Tránh hóa biểu phức tạp: Ví dụ, giọng Rê Giáng Trưởng (Db) có tới 5 dấu giáng (Bb, Eb, Ab, Db, Gb). Nếu xướng âm (hát đúng tên nốt) là "Rê giáng - Fa - La giáng", nó sẽ rất khó khăn và dễ sai cho người không có cảm âm tuyệt đối.
3. Tập trung vào "tương quan": Thay vì thế, với "Đô Dịch Chuyển", ta coi nốt Rê Giáng (Db) chính là nốt "Đô" mới. Và chúng ta chỉ cần hát "Đô - Mi - Son" (tương ứng Rê giáng - Fa - La giáng). Não của bạn sẽ ngay lập tức nhận ra đây là một hợp âm trưởng, bất kể nó nằm ở giọng nào.

Lưu ý: Chúng ta chỉ sử dụng "Đô Dịch Chuyển" như một công cụ làm đơn giản hóa quá trình luyện tập xướng âm và ghi nhớ mối tương quan giữa các nốt. Đây không phải là cách chính thức để thay thế cho việc học lý thuyết âm nhạc và hóa biểu của các giọng khác.

Kết Luận

Ba bước đơn giản và phương pháp "Đô Dịch Chuyển" ở trên liệu đã đủ giúp bạn cảm thấy việc luyện tập cảm âm tương đối không còn quá xa vời?

Oriole Music Class hy vọng qua bài viết này, bạn đã hiểu rõ hơn về cảm âm để có thể ứng dụng ngay vào quá trình tập luyện âm nhạc của mình. Việc nghe ra hợp âm không phải là năng khiếu "trời ban", mà là một kỹ năng có thể rèn luyện qua từng ngày.

Oriole Music Class - Chơi nhạc bằng đam mê theo cách có hiểu biết!